Wat ik zo leuk vind aan Aicha is dat ze zo ontzettend begaan is met ‘haar’ school. Ze is stap voor stap opgeklommen tot schoolleider en is heel bevlogen. In haar nieuwe functie als schoolleider heeft ze er echter een scala aan taken bij gekregen. De nieuwe taken, maar vooral ook de hoeveelheid daarvan, vragen om een nieuwe aanpak. Daarom kwam ze bij mij voor coaching.

“Is het wel mogelijk om deze functie te doen en een leven te hebben?”

Haar oude aanpak leidde tot te lange werkdagen. Maar waar ze het meeste last van had was de enorme druk die ze voelde om alles in goede banen te leiden. Geregeld klapte ze ’s avonds de laptop nog open om ‘even’ de boel voor morgen voor te bereiden. Al snel werd ze dan opgeslokt door een overvolle mailbox, waar nooit een einde aan kwam. Door haar volle agenda had ze niet de aandacht en tijd had die ze wilde hebben voor haar man en kinderen. Laat staan dat ze echt ruimte kon nemen voor zichzelf. Sterker nog, ze vroeg zich af of het überhaupt wel mogelijk was om deze functie te doen op een manier dat ‘je nog een leven hebt’. Immers collega schoolleiders worstelen met dezelfde problemen.

Het is voor mij herkenbare problematiek. Een leidinggevende functie, speciaal in als middelmanager of teamleider, is gewoon een pittige klus. Zeker als je bent opgeklommen vanuit de werkvloer. Met je ene voet sta je nog in de uitvoering en met de andere voet ben je aan het (leren) leidinggeven. Het combineren van passie voor de inhoud, zoals wetenschappers bijvoorbeeld tegenkomen met hun onderzoek en sturing geven aan een team is een uitdaging op zich.

Gelukkig kan het ook anders. Het is inmiddels ruim een jaar geleden dat ik Aicha coachte, maar ze plukt er nu de vruchten van. De mail was voor haar bijvoorbeeld altijd een hel, maar inmiddels heeft ze daar geen last meer van. Ze heeft ook niet meer het gevoel dat ze met de rug tegen de muur staat. Dit ondanks dat ze zelf ook niet altijd zag hoe het anders kon en of dat wel haalbaar was. In dit interview deelt ze haar verhaal. We hopen dat het jou inspireert en dat je ziet dat het ‘echt anders kan’!

“Ik voelde letterlijk de druk op mijn schouders”

Aicha: “Toen ik begon met de coaching had ik veel moeite met loslaten en delegeren. Ik maakte me ook vaak druk om dingen waar ik geen invloed op had. Ik had veel vraagtekens: zit ik wel op de goede plek? Is het überhaupt mogelijk om deze functie te doen en toch nog een leven te hebben? Ik ben vanuit het werkveld in deze rol gekomen en voelde letterlijk de druk op mijn schouders van alle dingen die moesten.”

“Ik maak nu nog steeds lange dagen en ik heb het nog steeds druk. Daarover moet ik eerlijk zijn. Maar wat gewoon echt heel erg is veranderd, is dat ik niet meer degene ben die alles moet dragen. Ik voel veel minder die enorme last op mijn schouders.”

Aansturen op hoofdlijnen, niet op details

Ik vraag Aicha naar wat er voor haar is veranderd. “Het zijn een aantal punten. Allereerst ben ik niet meer degene die tot in detail alles doet. Ik zet geen reminders meer in mijn agenda om te checken of iedereen elk taakje heeft gedaan. Ik laat de verantwoordelijkheid veel meer liggen waar die hoort. Sommige werkgroepen zijn daardoor heel zelfstandig. Jij, Linda, hebt eens tegen mij gezegd dat je gaat merken dat als de aansturing goed loopt, je veel meer voor elkaar krijgt. En bij de groepen die zelfstandig kunnen werken zie ik dat ook gebeuren. Dan denk ik: ‘dat had ik op de oude manier nooit voor elkaar gekregen’. Maar dat lukt niet bij iedereen. Het situationeel leiderschap is dan heel belangrijk.”

Situationeel leiderschap gaat erover dat je je stijl van leidinggeven aanpast aan de competentie en het zelfvertrouwen van het teamlid. Daarmee heb je een gerichte aanpak, waarmee teamleden kunnen groeien naar meer zelfstandigheid.

Het tweede punt waarop Aicha sterk is gegroeid is acceptatie. Dat klinkt altijd makkelijk, maar is veel moeilijker in de praktijk. Vooral als je een sterk verantwoordelijkheidsgevoel hebt en graag wil dat dingen goed lopen. Aicha: “Vroeger voelde ik me al heel snel verantwoordelijk. Nu kan ik veel vaker denken: ‘ik heb hier geen invloed op’. Ik denk nu vaker waar kan ik wel invloed op uitoefenen. Dat maakt me creatiever. Ik merk ook dat je door los te laten mensen de kans geeft om hun talent te laten zien. Het is ook een beetje ego opzijzetten.”

Delegeren is niet hetzelfde als over de schutting gooien

Tot slot heeft ze zich gerealiseerd dat ruimte en rust ontzettend belangrijk zijn. “Mijn denkfout was dat ik altijd alles moet oplossen. Maar het systeem moet zelf werken. Jij hebt eens gezegd dat ‘delegeren niet hetzelfde is als over de schutting gooien’. Ik ben er zelf erg bij gebaat als iemand meekijkt en meedenkt vanuit de leiding en dat wil ik ook voor mijn team. Dat maakt loslaten soms ook zo lastig. Ik zit nog steeds in het ontwikkelproces, maar dat gevoel van overal altijd nodig zijn en dat als je er niet bent, dat het dan niet loopt… dat gevoel is echt anders. Daardoor kan ik nu ook echt vrij nemen op momenten dat het voor mij goed is, bijvoorbeeld na een druk weekend.”

Tip voor anderen: het kan echt anders

Als ik Aicha vraag of ze nog een tip heeft voor de lezers, dan zegt ze vol overtuiging “Het kan echt anders! Je zit soms zo vast in je eigen overtuiging van hoe het moet, maar de coaching heeft mij de ogen geopend dat het ook anders kan.” Ik vind dat supergaaf om te horen, want ik weet van Aicha en uit eigen ervaring hoe lastig het soms kan zijn om te zien dat dingen echt fundamenteel anders kunnen. Aicha legt uit dat ze geleerd heeft dat de functie van schoolleider niet alleen om de inhoud gaat. “Zeker als je stap voor stap bent opgeklommen tot deze rol, dan denk je snel vanuit de inhoud. Maar leidinggeven is iets heel psychologisch.” Ze vraagt of ik snap wat ze bedoelt en ik begrijp het helemaal. Ik zie dat mijn klanten heel veel verstand van zaken hebben en nog veel effectiever kunnen zijn als ze zich die professionele vaardigheden op het gebied van leidinggeven en communicatie eigen maken. Door te sturen op het proces kun je vaak veel meer voor elkaar krijgen op de inhoud.

Soms is het nodig om geconfronteerd te worden met je blinde vlekken

Als ik Aicha vraag naar onze samenwerking geeft ze aan dat het nodig is dat je geconfronteerd wordt met je eigen blinde vlekken. Juist dat geeft inzicht en de mogelijkheid om het anders te doen. Ze heeft echt uit haar comfort-zone moeten stappen, maar daardoor is ze wel vooruit gekomen.