Cultural awareness: nieuwsgierigheid is de sleutel

Wat betekent het om in verschillende culturen te werken?

Afgelopen zondag liep ik met drie collega’s door de stromende regen op zoek naar het plein van de hemelse vrede. Op gegeven moment waren we de weg kwijt. Maar de weg vragen lukte niet. Het taalverschil stond in de weg.

Naast een verschil in taal zie je ook andere gewoonten in Beijing: geen kroket, maar pekingeend. Onder de oppervlakte van cultuur liggen diepere waarden en behoeften en deze kunnen conflicteren. Waar de chinezen groot belang hechten aan harmonie, zijn wij Nederlanders meer gehecht aan eerlijkheid. Dat kan tot conflicten leiden als je als Nederlander zegt waar het op staat en daarmee de harmonie verstoord.

Het grootste probleem bij een cultureel verschil is dat je dit niet bespreekbaar maakt. Mijn Engelse collega Jim daarom de tip: ‘try before you DIE’. Dit laatste staat voor Describe, Interprete en Evaluate. Meestal schieten we meteen door naar de evaluatie: ‘wat is die Chinees oneerlijk dat hij niet gewoon nee zegt’ en ‘wat is die Hollander bot’. We ontnemen onszelf daarbij de kans om de ander echt te ontmoeten en ons beeld te nuanceren. Daarom zijn nieuwsgierigheid en openheid voor het andere de
belangrijkste survivaltips in een andere cultuur.

Door nieuwsgierigheid kun je ontdekken dat wij als Nederlanders van de Chinezen kunnen leren om wat diplomatieker te zijn. En de Chinezen kunnen van ons leren om het constructieve conflict eens op te zoeken en wat assertiever te zijn.

Werken in een andere cultuur vraagt dus om veel nieuwsgierigheid naar je eigen waarden en de behoeften van een ander. En het vraagt de openheid om te kunnen leren van elkaar.